Trong quá trình đưa sản phẩm ra thị trường, doanh nghiệp bắt buộc phải thực hiện các thủ tục công bố nhằm đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu về chất lượng và an toàn theo quy định pháp luật. Trong số đó, hai hình thức phổ biến nhất là công bố hợp quy và công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm (ATTP). Tuy đều là thủ tục pháp lý bắt buộc, nhưng mỗi loại lại áp dụng cho nhóm sản phẩm khác nhau và có quy trình thực hiện riêng biệt. Vậy hai hình thức này khác nhau ở điểm nào? Doanh nghiệp cần áp dụng ra sao cho đúng? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Công bố hợp quy là gì?
Công bố hợp quy là việc tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc nhập khẩu tự xác nhận và thông báo với cơ quan quản lý nhà nước rằng sản phẩm, hàng hóa của mình đã phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) tương ứng. Trước khi thực hiện công bố, sản phẩm phải được đánh giá, thử nghiệm và chứng nhận hợp quy bởi tổ chức chứng nhận được chỉ định. Đây là thủ tục bắt buộc đối với các sản phẩm thuộc danh mục quản lý theo quy chuẩn nhằm đảm bảo an toàn, chất lượng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước khi sản phẩm được đưa ra lưu thông trên thị trường.
Công bố phù hợp quy định ATTP là gì?
Công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm (ATTP) là thủ tục pháp lý bắt buộc đối với các tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc kinh doanh thực phẩm, nhằm xác nhận rằng sản phẩm của họ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật. Việc công bố được thực hiện dựa trên kết quả kiểm nghiệm sản phẩm tại các phòng thử nghiệm được công nhận, cùng với các tài liệu liên quan như nhãn sản phẩm, thông tin thành phần, quy trình sản xuất,… Sau khi hoàn tất, doanh nghiệp nộp hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền (như Cục ATTP hoặc Chi cục ATVSTP địa phương) để được tiếp nhận và lưu giữ. Thủ tục này giúp cơ quan quản lý dễ dàng kiểm soát chất lượng thực phẩm trên thị trường và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Phân biệt công bố hợp quy và công bố phù hợp quy định ATTP
Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giúp bạn dễ dàng phân biệt giữa công bố hợp quy và công bố phù hợp quy định ATTP:
| Tiêu chí | Công bố hợp quy | Công bố phù hợp quy định ATTP |
|---|---|---|
| Đối tượng áp dụng | Sản phẩm, hàng hóa thuộc danh mục bắt buộc phải tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN), như: vật liệu xây dựng, thiết bị vệ sinh, thiết bị điện, hóa chất… | Sản phẩm thực phẩm, bao gồm thực phẩm thường, thực phẩm chức năng, phụ gia thực phẩm, bao bì, dụng cụ tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm… |
| Căn cứ pháp lý | Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Nghị định 74/2018/NĐ-CP, QCVN tương ứng từng nhóm sản phẩm | Luật An toàn thực phẩm 2010, Nghị định 15/2018/NĐ-CP, Nghị định 155/2018/NĐ-CP |
| Cơ sở đánh giá sản phẩm | Dựa trên kết quả chứng nhận hợp quy được cấp bởi tổ chức chứng nhận được Bộ quản lý chuyên ngành chỉ định | Dựa trên kết quả kiểm nghiệm của sản phẩm tại phòng thử nghiệm được công nhận |
| Hình thức đánh giá sự phù hợp | Chứng nhận bên thứ ba (bắt buộc phải có giấy chứng nhận hợp quy) | Tự công bố hoặc đăng ký bản công bố, tùy loại sản phẩm |
| Cơ quan tiếp nhận hồ sơ | – Sở Xây dựng, Sở Công Thương (tùy sản phẩm) – Ban quản lý các khu công nghiệp (trong một số trường hợp) |
– Cục An toàn thực phẩm (đối với thực phẩm nhập khẩu, chức năng…) – Chi cục ATVSTP tại địa phương |
| Hồ sơ công bố | – Giấy chứng nhận hợp quy – Bản công bố hợp quy – Mẫu nhãn sản phẩm – Tài liệu kỹ thuật liên quan |
– Bản tự công bố (hoặc bản đăng ký công bố) – Kết quả kiểm nghiệm – Mẫu nhãn sản phẩm – Giấy phép đăng ký kinh doanh và các tài liệu khác |
| Ký hiệu dán trên sản phẩm | Tem hợp quy (CR) theo đúng quy định | Không yêu cầu bắt buộc có dấu hiệu nhận biết trên sản phẩm |
| Tính chất bắt buộc | Bắt buộc đối với sản phẩm nằm trong danh mục QCVN | Bắt buộc đối với tất cả sản phẩm thực phẩm được sản xuất, nhập khẩu và lưu hành tại Việt Nam |
| Mục đích | Đảm bảo sản phẩm đáp ứng các chỉ tiêu kỹ thuật an toàn theo quy chuẩn quốc gia | Đảm bảo sản phẩm thực phẩm an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng |
Khi nào nên công bố hợp quy và công bố phù hợp quy định ATTP?
Khi nào nên công bố hợp quy?
Bạn nên thực hiện công bố hợp quy khi:
-
Sản phẩm của bạn thuộc danh mục bắt buộc phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN), ví dụ như:
-
Vật liệu xây dựng (gạch, thép, xi măng, thạch cao…)
-
Thiết bị vệ sinh (bồn cầu, lavabo…)
-
Dụng cụ điện, đồ nhựa kỹ thuật, hóa chất công nghiệp…
-
-
Bạn đã có giấy chứng nhận hợp quy từ tổ chức chứng nhận được chỉ định.
-
Sản phẩm chuẩn bị được đưa ra lưu thông trên thị trường hoặc xuất khẩu.
Khi nào nên công bố phù hợp quy định ATTP?
Bạn cần thực hiện công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm khi:
-
Sản phẩm là thực phẩm, phụ gia thực phẩm, bao bì/dụng cụ tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm, ví dụ như:
-
Thực phẩm thường, thực phẩm chức năng
-
Nước uống đóng chai, sữa, bánh kẹo
-
Dụng cụ đựng thực phẩm, bao bì…
-
-
Trước khi sản xuất, nhập khẩu hoặc đưa sản phẩm ra thị trường, theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
-
Bạn đã có kết quả kiểm nghiệm đạt yêu cầu an toàn thực phẩm tại phòng thí nghiệm được công nhận
Từ những so sánh trên có thể thấy, công bố hợp quy và công bố phù hợp quy định ATTP tuy đều là thủ tục bắt buộc nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm trước khi lưu thông trên thị trường, nhưng lại áp dụng cho những nhóm sản phẩm, căn cứ pháp lý và quy trình thực hiện khác nhau. Việc phân biệt rõ hai hình thức này sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn đúng hướng đi, thực hiện đúng quy định pháp luật, tránh các rủi ro về xử phạt và tạo nền tảng vững chắc để phát triển sản phẩm một cách minh bạch và bền vững.