Hầu hết bệnh tật trong cơ thể con người đều do những thói quen không tốt của chúng ta gây ra, trong đó chủ yếu là do ăn uống không khoa học. Bởi, trong quá trình đẩy lùi bệnh, các chuyên gia đều đưa ra lời khuyên rằng bạn nên điều chỉnh lại chế độ ăn uống sao cho phù hợp và lành mạnh nhất. Như vậy cũng đủ hiểu ăn uống đóng một vai trò quan trọng như thế nào đối với sức khỏe đúng không?
Đối với các căn bệnh khác thì có thể bạn không xác định rõ được tác động hậu quả nhưng với căn bệnh rối loạn chuyển hóa Lipid thì chắc chắn dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân và đồng thời cũng là giải pháp hàng đầu.
Khái niệm
Theo quan điểm y học hiện đại
Rối loạn chuyển hóa lipid là tình trạng tăng cholesterol đặc biệt là lipoprotein trọng lượng phân tử thấp (LDL-C), triglyceride (TGs), hoặc giảm nồng độ lipoprotein trọng lượng phân tử cao (HDL-C) làm gia tăng quá trình xơ vữa động mạch.
Theo y học cổ truyền
Các triệu chứng của rối loạn chuyển hóa lipid có mối liên quan với các biểu hiện của các chứng đàm thấp trong y học cổ truyền (YHCT). Đàm gồm có đàm “hữu hình” và đàm “vô hình”. Đàm “hữu hình” được thải tiết ra ngoài, đàm “vô hình” phải thông qua chứng trạng mới xác định được. Rối loạn chuyển hóa lipid thuộc đàm “vô hình”.
Các thể lâm sàng theo YHCT của rối loạn chuyển hóa lipid gồm:
– Thể đàm trọc nội trở.
– Thể tỳ hư thấp trệ.
– Thể can thận âm hư.
– Thể tỳ thận dương hư.
– Thể khí trệ huyết ứ.
Nguyên nhân gây ra chứng rối loạn chuyển hóa lipid:
Theo quan điểm của y học hiện đại:
– Nguyên phát: Liên quan đến yếu tố gia đình, có vai trò của 1 hoặc nhiều gen liên quan đến quá trình tổng hợp lipid.
– Thứ phát:
+ Chế độ sinh hoạt ít vận động, chế độ ăn nhiều chất béo, cholesterol.
+ Trong các bệnh mạn tính như đái tháo đường, suy tuyến giáp, bệnh thận mạn tính…
+ Do dùng một số thuốc thiazides, chẹn β, glucocorticoid estrogen, progestins…
Theo quan điểm của y học cổ truyền:
Nguyên nhân gây ra rối loạn chuyển hóa lipid theo y học cổ truyền là do chế độ ăn nhiều chất béo, nê trệ, chế độ sinh hoạt ít vận động, tình trí rối loạn, kết hợp với rối loạn chức năng các tạng Tỳ, Can, Thận sinh ra đàm, thấp trong cơ thể.
– Ít vận động làm khí huyết không lưu thông, lâu ngày dẫn đến khí trệ, huyết ứ. “Nằm nhiều hại khí, ngồi nhiều hại cơ nhục”. Thương khí dẫn đến khí hư, thương nhục dẫn đến tỳ hư. Tỳ hư khí suy sẽ sinh ra đàm thấp.
– Tình trí mất cân bằng, lo nghĩ hại tỳ, giận dữ hại can. Can vượng khắc tỳ thổ, làm tỳ thổ hư yếu, chức năng vận hóa của tỳ suy giảm sẽ sinh ra đàm thấp.
– Tiên thiên bất túc làm cho thận khí bất túc, thận hư không ôn ấm được tỳ dương, tỳ hư không vận hóa được thủy thấp sẽ sinh ra đàm thấp.
Biến chứng nguy hiểm do rối loạn chuyển hóa Lipid gây nên:
WHO thống kê cho biết, có 5 biến chứng thường gặp nhất và cực kỳ nguy hiểm, trong đó có bệnh tim mạch và đột quỵ, gây ra 2,6 triệu ca tử vong mỗi năm.
Và rối loạn lipid máu nếu không được đẩy lùi kịp thời sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm gồm:
1. Bệnh tim mạch
Tăng cholesterol là nguyên nhân chủ yếu dẫn xơ vữa và dần làm hẹp các động mạch. Đặc biệt, khi cả cholesterol và triglyceride cùng tăng thì nguy cơ này sẽ tăng cao hơn gấp nhiều lần, gây ra chứng thiếu máu tim, nhồi máu cơ tim, thậm chí gây tử vong.
2. Tăng huyết áp
Tăng mỡ máu gây nên các mảng xơ vữa, làm cho lòng mạch hẹp lại, giảm độ đàn hồi, tăng độ nhớt của máu.
Vì thế, tim phải co bóp mạnh hơn, làm tăng hấp thu giữ nước trong cơ thể gây tình trạng trạng tang huyết áp, biến chứng tim mạch, mù lòa, đột quỵ…
3. Đột quỵ
Rối loạn chuyển hóa lipid máu khiến cholesterol dễ lắng đọng trong thành mạch, hình thành các mảng xơ vữa. Đặc biệt, nếu các mảng xơ vữa hình thành ở mạch máu não sẽ làm hẹp lòng mạch, gây thiếu máu não, đột quỵ não.
4. Gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ xảy ra nếu sự tích luỹ chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan. Mặc dù, gan nhiễm mỡ thường không có biểu hiện và triệu chứng rõ ràng, nhưng nếu gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến suy giảm chức năng gan, xơ gan.
5. Đái tháo đường
Rối loạn chuyển hóa lipid máu khiến các chất béo tự do trong máu tăng, làm chết hoặc rối loạn chức năng tế bào tụy, dẫn đến suy giảm bài tiết, từ đó gây tăng đường huyết.
Nguyên tắc đơn giản giúp bạn đẩy lùi rối loạn chuyển hóa lipid:
– Đẩy lùi rối loạn chuyển hóa lipid máu để dự phòng các biến chứng do xơ vữa động mạch.
– Kiểm soát hoặc loại bỏ các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được.
– Thay đổi lối sống (luyện tập, chế độ ăn).
– Lựa chọn phương pháp dựa trên loại rối loạn chỉ số lipid và đặc điểm nguy cơ.
